Nedir?
Şizofreni ruhsal bozuklar arasında adı en korkutucu olan bozukluktur. Bu bozukluk, bireyleri diğer insanlarla olan ilişkilerinden ve gerçeklikten uzaklaştırarak bireyi içe kapanım dünyasına itmektedir. Düşünme, duygulanım, davranış ve algısal bozuklukların rol aldığı ruhsal bir bozukluktur. Şizofreni, bireylerin algılamasını, düşünmesini, duygularını, hareketlerini, dikkatini, yargılarını ve kişisel işlevselliğini etkilemektedir.
Şizofreniyi genel hatlarıyla ele alırsak bireyin genel görünümünde bir belirtiye rastlanmaz. Şizofreni türüne, süresine ve dönemine göre değişiklik göstermektedir. Genel olarak bireyler tek düze ses tonu, düzensiz konuşma, ilgi ve dikkatte azalma, ani hızlanma ve yavaşlama, stereotipik konuşmalarla bağdaşmıştır. Şizofrenide en sık görülen düşünce içeriği bozukluğu sanrılardır. Sanrılar gerçeklikten uzak mantıklı tartışmayla düzelmeyen düşüncelerdir. Sanrı çeşitlerine örnek olarak erotomanik, kötülük görme, büyüklük-küçüklük, nihilistik, somatik ve alınma sanrıları örnek olarak gösterilebilir.
Neden Damgalarız?
Şizofreni ruhsal hastalıklar arasında en fazla damgalanan rahatsızlıklardan biridir. Toplum ve bireyler rahatsız edilen bir durumla karşı karşıya gelince onu benimsemez ve onu yabancılaştırır. Ruhsal hastalığa sahip olan bireylere tanı içeren bir etiket yapıştırmak, bireylerin hastalığın kalıp yargılarına göre davranmasına yol açar ve böylelikle bireyler bir kez böyle tanımlandıklarında sosyal rolü üstlenirler. Toplumlar bu hastalık hakkında yeterli bilgiye sahip olmasa bile maalesef kendi görüşlerini yaratıp ön yargılarla yaşamaktadırlar. Damgalama bireylerin yaşam kalitelerini, benlik saygısını ve psikolojik iyilik halinde bir düşüşe sebep olmaktadır. Dış çevreden gelen olumsuz tutum ve dışlayıcı davranışların sergilenmesi yalnızca ruhsal hastalık tanısı almış bireyleri değil ailelerini de damgalayıp hayatlarını zorlaştırıyor.
Mitler
- Tedavisi olmayan bir bozukluktur.
- Geri dönüşü yoktur.
- Şizofrenler çalışamazlar.
- Tehlikeli ve saldırganlardır.
- Güvenilmezlerdir.
- Söyledikleri saçmadır.
- Ne yapacakları belli olmaz.
- Şizofreni ömür boyu giderek ağırlaşır.
- Evlenemezler.
- Topluma karışmamalıdırlar.
- Psikoterapi gerekli değildir.
Bu mitler şizofreni tanısı almış bireylerin hastalığının ve tedavisinin gidişatını etkilemektedir. Ön yargı ve beraberinde gelen damgalama ayrımcılığa yol açmaktadır.
Gerçekler
Şizofreni sanılanın aksine sürekli olumsuz gidişata sahip bir bozukluk değildir ve tedavisi mevcuttur. Tedavisi olmadığı miti bireylerde çaresizlik duygusuna yol açarak hastalığın gidişatını olumsuz yönde etkilemektedir. Şizofreni tanısı almış bireylerin %20’sinin tedaviyle tamamen ya da tama yakın oranda hastalık belirtilerinden kurtulabilecekleri ve verimli bir hayat sürebilecek düzeye gelebilecekleri unutulmamalıdır. Hastaların yaklaşık %60-70’sinde ise düzelme orta düzeydedir. Saldırgan ve tehlikeli oldukları yanlış bir genellemedir, her birey saldırgan ve tehlikeli olabilir. Şizofreni tanısı almış bireyler çalışabilirler ve yapılan araştırmalar çalışmalarının iyi gidişata yol açtığını göstermiştir fakat damgalamalardan dolayı iş bulmaları zorlaşmaktadır. Tedavide farmakoloji ve psikoterapi birlikte kullanılmaktadır.
“Her bir kar tanesi diğerlerinden farklı şekle sahiptir, yani hiçbiri birbirine benzemez. “Bizler de böyleyiz birbirimizden farklıyız. Düşüncelerimiz, algılarımız, hayata bakış açılarımız gibi birçok faktör bizleri ayırmaktadır. Damgalama ve ayrımcılığın önüne geçebilmek için toplumun ruhsal hasatlıklara olan genel tutumunun değiştirilmesi ve ön yargılarını kırması gerekmektedir.
Kaynakça:
- Baysal, G. (2013). Damgalama ve ruh sağlığı. Arşiv Kaynak Tarama Dergisi,22(2), 239-251.
- Sungur, M. (2000). Şizofreni: mitler ve gerçekler. Klinik Psikiyatri, 5-12.
- https://bilimgenc.tubitak.gov.tr/makale/kar-taneleri#:~:text=Kar%2C%20bulutlardaki%20su%20buhar%C4%B1n%C4%B1n%20%C3%A7ok,taneleri%20ger%C3%A7ekte%20buz%20kristali%20k%C3%BCmeleridir.&text=Her%20bir%20kar%20tanesi%20di%C4%9Ferlerinden,sahiptir%2C%20yani%20hi%C3%A7biri%20birbirine%20benzemez.
Okuduğunuz içerik sevgiyle oluşturulmuştur ❤️
