Psikolojik Rahatsızlıklar

Rapunzel Sendromu

Rapunzel Sendromunun ismi çoğumuzun bildiği üzere Grimm kardeşlerin masalındaki uzun saçlı kız olan Rapunzel karakterinden gelmektedir. İlk kez 1968 yılında Vaughn tarafından tanımlanmıştır.

Sendrom, koparılan saçların yutulması (trikofaji) ve sindirim sisteminde birikmesi ile oluşur. Yutulan bu saçlar (yabancı besin olarak kabul edilir), trikobezoarları oluşturur. Halk dilinde trikobezoarları saç yumağı şeklinde adlandırabiliriz. Trikobezoarlar genellikle mideye yerleşmelerine karşın nadiren ince bağırsaklara doğru ilerleyip bağırsak tıkanmasına neden olurlar (1*).

Çocuklarda –özellikle kız çocuklarında- daha sık rastlanan sendroma genellikle depresif bozukluklar, anksiyete bozuklukları, özellikle obsesif kompulsif bozukluk, alkol ve uyuşturucu bağımlılığı gibi ciddi ve kronik psikiyatrik bozukluklar eşlik eder.

Rapunzel Sendromu Belirtileri:

  • Sıklıkla saç yolma (trikotillomani) ve saçı ağza götürme.
  • Gözle görülebilir derecede saç kaybı.
  • Midede birikmiş veya bağırsağa ilerlemiş bir saç yığını.
  • Bağırsakta meydana gelen ve rahatsızlık veren tıkanmalar.
  • Mide rahatsızlıkları, karın ağrısı, kusma, aşırı kilo kaybı ve iştahsızlık gibi durumların eşlik etmesi.
  • Sıklıkla eşlik eden psikolojik rahatsızlıklar (2*).

Olgu Sunumu

Kadın B., 18 yaşında, bekar, lise mezunu, Rize’de doğmuş. Ailesiyle birlikte İstanbul’da yaşıyor. Hasta saç kaybı yakınması ile başvurduğu dermatoloji polikliniğinden, psikiyatri polikliniğimize yönlendirilmiş.

Yaklaşık beş yıl önce özellikle stresli olduğum zamanlarda farkında olmadan saçlarımı koparıyordum. Kopardıktan sonra farkına varıp pişman oluyordum. Başlarda böyleyken daha sonra kopardığım saçları ağzıma alıp, bir süre çiğneyip daha sonra yutmaya başladım. Özellikle saçın kök kısmını yiyorum. Bazen ise saç telimi ufak ufak kırıp öyle yiyorum. Kaşlarımı ve kirpiklerimi de koparıyordum ancak, aynaya bakınca çirkin olduğumu görüp korktum ve saça yöneldim. Artık sadece stresli zamanlarda değil, televizyon izlerken veya arkadaşlarımla sohbet ederken koparıp, yiyorum. Arkadaşlarım bu durumdan iğreniyorlar ama bunu yaptığımı gizleme gereği duymuyorum. Babamda elimi saçımda gördüğünde elime vuruyor. Saçımı kopardığımda acı hissetmiyorum. Çoğu zaman farkında olmadan yapıyorum. Son aylarda şiddetli karın ağrısı, iştahsızlık ve kabızlık yakınmalarım var, diye belirtti.

(3*)

Olguyu incelediğimizde Kadın B.’ nin stresli durumlar ile baş etmek için oluşturduğu saç yutma davranışı bir süre sonra alışkanlık haline gelmiş ve mide rahatsızlıkları, sosyal problemler gibi durumlara yol açmıştır.

Tedavi

Rapunzel Sendromu gibi olgular nadiren karşımıza çıkmaktadır. Tanı koyabilmek için öncelikle uzmanlar tarafından yapılan endoskopik müdahale gerektirir. Endoskopi ile üstesinden gelinemeyen trikobezoarlara ise cerrahi işlem uygulanır. Bunun yanında sendroma eşlik eden psikolojik duruma müdahale edilmelidir. Çünkü tek taraflı bir tedavi geçici bir çözüm yolu olacaktır. Psikolojik problemler çözülmezse, hastanın saç yolma ve saç yutma davranışına geri dönüş olasılığı yüksek olacaktır (4*).


Kaynakça

  1. Yılmaz, Ö., Genç, A., Taşkın, E., Dilşen, Ş., Kasırga, E. & Taneli, C. (2007). Rapunzel Sendromu: Olgu Sunumu. Çocuk Cerrahisi Dergisi, 21(1):42-44 .
  2. Rapunzel Sendromu. (2020, 10, 29). Wikipedia  web sitesi: https://tr.wikipedia.org/wiki/Rapunzel_sendromu
  3. Mahmudoğlu, B., Dilek, N. & Hocaoğlu, Ç. (2018). Az Bilinen Bir Konu ‘Rapunzel Sendromu’: Olgu Sunumu. Balıkesir Medical Journal, 2(2).
  4. Hatipoğlu, S., Atlıhan A. & Bayramoğlu, E. (2015). Dev Gastrik Trikobezoar: Bir Rapunzel Sendromu Olgusu ve Literatür Derleme. Adıyaman Üniversitesi Sağlık Bilim Dergisi, 1(1).

Okuduğunuz içerik sevgiyle oluşturulmuştur ❤️

Başa dön tuşu