Psikolojik Rahatsızlıklar

Aşırı Empati Sendromu

Her şeyi fazlasıyla anlamak bir hastalıktır; hem de tam anlamıyla, gerçek bir hastalık.

Dostoyevski

Küçük yaşta öğrenilen, öğrenilmesi gereken empati duygusunun da aşırı olabileceğini hiç düşündük mü? Empatinin bir başkasının gözünden olayları anlamaya çalışmaya, kendimizi bir başkasının yerine koyup durumları değerlendirmemize, farklı bakış açılarını düşünmemize yardımcı olduğunu ve her insanda olması gereken bir duygu olduğunu biliyoruz. Fakat her şeyin abartısının zarar olduğu gibi, empatinin de aşırısı kişinin yaşamını çok derinden etkileyebilir.

Aşırı Empati Sendromu Nedir?

2 yaşından itibaren kavramaya ve öğrenmeye başladığımız empati duygusu her ne kadar kolay öğrenilen bir duyguymuş gibi gözükse de bunu ‘’sağlıklı’’ olarak öğrenmek sandığımız kadar kolay değildir. Çoğunlukla sevgi eksikliğini hissederek büyümüş çocuklarda ilerleyen yaşlarda bu eksiklik kendini ‘’onaylanma’’ ve ‘’kabul edilme’’ ihtiyacına bırakır. Bu ihtiyaçlar kişinin empati duygusunun olması gerekenden fazla ve sağlıksız biçimde gelişmesine, bir süre sonra bir başkasının yerine kendini koymak ve anlamaya çalışmaktan da öteye gitmesine; kendi düşüncelerinden vazgeçip başkalarının ideolojilerine, fikirlerine göre hareket etmeye başlamasına, her hareketinden önce kendi fikrimi belirtirsem ‘’ne derler?’’, ne düşünürler?’’ diye düşünmesine sebep olur. Kişinin zihninde kendi fikirlerinden önce bir başkasının sesleri yankılanır, başkalarının düşünceleri kendi düşüncelerini istemsiz bir şekilde susturur.

Aşırı Empatinin Zararları

Bencil biri olmak kadar kötü bir durum gibi gözükmese de, aslında kişinin ‘’benlik’’ hissiyatını kaybetmesine sebep olan aşırı empati sendromu; kişide özgüven eksikliğine  , sosyal çevrede aktif olamamasına, onaylanmamaktan korktuğu için kendi fikrini asla belirtememesine, ikili ilişkilerde hep pasif kalmaya kısacası sağlıklı bir yaşam sürmemesine sebep olur. Empati dozunun aşırı olması zamanla kişiyi hassas, yoğun duygusallığa sahip ve her şeyi anlamaya çalışan birine dönüştürür. 

Kişilik Özellikleri

  • Kendi hislerini önemsemezler ve her şeyi karşı tarafı iyi hissettirmek için yaparlar. Sadece başkaları memnun olsun diye kendilerini istemedikleri konumlarda, olaylarda ve durumlarda bulsalar bile, karşılarındaki memnun diye seslerini çıkarmazlar. Çünkü; ancak bu şekilde  kendilerini değerli hissedebileceklerine inanırlar.
  • Bencillik duygusunu bilmezler, bencil olmayı kendilerine kabul ettiremezler. Dolayısıyla çoğu kişi tarafından bu özellikleri suistimal edilir. Zamanla kendilerini sürekli kullanılmış ve kırgın hissetmeye başlarlar. 
  • Başkalarının sorunlarını kendi sorunları gibi görmeye başlarlar. Kendi sorunlarından önce bir başkasının dertlerini düşünüp sürekli mutsuz olabilirler, yardım etme istekleri bitmez. 

Bu Duyguyla Nasıl Başa Çıkılır?

Bu sendroma sahip kişilerin çoğu; anladığımız üzere her şeyi onaylamayı, kendi fikrini belirtmemeyi, başkalarını memnun etmeyi ‘’iyilik’’ ve ‘’bencil olmamak’ olarak görmektedir. Ancak, kendi benliğinin kaybolmamasını isteyen, ‘’hayır’’ diyebilmeyi, kendi fikirlerini uygulamayı öğrenmek isteyen her insanın ilk yapması gereken bunları yapmadığında ‘’kötü’’ ve ‘’bencil’’ bir insan olmayacağını fark edip kabullenmesidir. En büyük adımı düşüncelerini değiştirmek, beyinde yankılanan o cümleleri başka versiyonlarıyla değiştirmek. 

  • ‘’Böyle olmazsam beni sevmezler.”, değil ‘’ben böyleyim ve  seviliyorum’’
  • ’Herkese yardım etmek , düşünmek zorundayım yoksa iyi biri olamam.’’ değil, ‘’herkese yardım etmek zorunda değilim, bu bir bencillik değil’’
  • ’’Kendi düşüncelerimi söylersem beni kabul etmezler, onları onaylamazsam kötü biri olurum.’’  değil ‘’kendi düşüncelerimde var olmak beni kötü bir insan yapmaz’’ 

gibi cümlelerle değiştirerek başlamak bu değişimin en büyük adımıdır.

Her insan, kendi hislerinde, düşüncelerinde var olur, başkalarınınkinde değil. Başkaları onları onaylayıp asla reddetmediğin için seni onaylar ve sever, peki sen kendini ifade etmeye, kendi varlığını başkalarıyla paylaşmaya, başkalarına yaptığın bu ”iyiliği” aslında kendine yaptığın bir kötülük olduğunu fark etmeye ve en önemlisi kendini sevmeye hazır mısın?


Kaynakça

  1. Ersoy, E., & Köşger, F. (2016). Empati: Tanimi ve Önemi/empathy: Definition and its importance. Osmangazi Tıp Dergisi, 38(2), 9-17.
  2. https://aklinizikesfedin.com/asiri-empati-sendromu-gereginden-fazla-iyi-olmak/

Okuduğunuz içerik sevgiyle oluşturulmuştur ❤️

Başa dön tuşu