Psikolojik Rahatsızlıklar

Antisosyal Kişilik Bozukluğu

Toplumumuzda psikopat, sosyapat gibi tanımlarla bilinen ya da genellikle asosyallik ile karıştırılabilen bir kavram olan antisosyal kişilik bozukluğu düşündüğümüz tanımlara yakın olsa da aslında bir o kadar da uzak bir kavramdır. Bu yazımda antisosyal kişilik bozukluğu hakkında yaptığım araştırmalar sonucu topladığım bilgileri derleyerek sizinle paylaşmak istedim. Şimdiden hepinize keyifli okumalar…

Antisosyal Kişilik Bozukluğu Nedir?

Antisosyal kişilik bozukluğu kişilerle ilişkide, düşünme şeklinde ve olayları algılayış biçiminde bozukluk olan kronik bir zihinsel hastalık olarak kabul edilir. Antisosyal kişilik bozukluğuna sahip bireyler toplumdaki ahlaki ve etik kurallarını ya da diğerlerinin haklarına saygı duymak gibi konuları pek de umursamazlar. Sosyopati olarak da anılan bu bozukluk, psikopati ile bağlantılı bir psikolojik bir dengesizliktir. Aralarındaki fark ise sadece semptomlardır.

İlk bakışta bu kişiler çok zeki, çekici ve hayli ikna edici bireyler olarak görünebilirler. Buna rağmen bu bireyler yakından incelendiğinde sıklıkla manipülatif ve aldatıcı hale gelebilirler. En iyi dolandırıcıların çoğunluğu aslında antisosyal kişiliğe sahip olabilir. Yaptıkları yanlışlar hakkında suçluluk ve kaygı hissetmezler. Başka insanları incitecek davranışlarda bulunabilir hatta bu davranışın zarara neden olduğunu fark ettikleri zaman bundan pişmanlık duymazlar.

Antisosyal Kişilik Bozukluğuna Sahip Bireylerin Özellikleri
  • Yasaları çiğneme ve suç işleme eğilimi: Suçlu hissetme ve hatalardan ders çıkarma gibi kavramlara uzak olan bu bireyler yaptıkları hataları, suçları ve şiddet içeren davranışlarını tekrarlama eğiliminde bulunurlar.
  • Yaygın yalan söyleme ve aşağılama davranışı: Yalan söyleme ve bu yalanlarla çevrelerindekileri manipüle etmekten kaçınmazlar, bu davranışlarda adeta usta bireylerdir. Öfkelerini ve nefretlerini fiziksel ve sözlü olarak aşağılamak yolu ile karşılarındakilere aktarırlar.
  • Fiziksel agresiflik: Güçlü ve sert görünmek adına küfür konuşmalarla iletişim kurarlar. Agresif beden dilleri ve mimikleri vardır. Fiziksel güç uygulamaktan çekinmezler.
  • Kendileri dışındaki bireylerin öz benlikleri onları ilgilendirmez: Vicdan azabı ve pişmanlık duygusunu yaşamadıklarından dolayı davranışları sonucu karşısındakinin nasıl bir duruma düştüğünü ve nasıl hissettiğini umursamazlar. Bireylere yardım ettikleri durumlarda ise genellikle bunu vicdan azabı ya da acıma duygularından dolayı değil, ileride bir duruma karşı çıkar sağlamak veya güçlü görünmek amacıyla yaparlar.
  • Sorumsuzluk: Ailelerine karşı ve iş hayatlarında genel olarak sorumsuzdurlar. İşe gitmek istemezler, gitseler dahi bulundukları sorumsuz ruh hali dolayısıyla çok da başarılı olamazlar.
Antisosyal Kişilik Bozukluğu Teşhisi

Vakalar üzerinde yapılan gözlemler sonucu antisosyal kişilik bozukluğu teşhisinde şu bulgulara rastlanılmıştır:

  • Kişilerin hırsızlık yapma ya da yalan söylemede ısrarcı olması.
  • Ceza hukuku alanında devamlı sorunlar yaşamak.
  • Başkalarının haklarını ihlal etmeye devam etmek.
  • Uyuşturucu ve alkol suistimali.
  • Sıkça kavgaya karışma, saldırgan olma, şiddete başvurmak.
  • Sürekli olarak endişeli ruh hali, moral bozukluğu ve sinirlilik hali.

Bu bulgulardan en az üç tanesini taşıyan vakalarda genellikle antisosyal kişilik bozukluğu tanısı yapılmıştır. Ancak burada yazmış olduğum belirtilerden sizde veya çevrenizde bulunuyor olması sizlerin antisosyal kişilik bozukluğuna sahip bir birey olduğunuzu göstermez. Bu tanıyı ancak alanında uzman bir psikolog ya da psikiyatrist koyabilir.

Bozukluğun nedenlerinde duyguların uygun şekilde deneyimlenme eksikliğinden, aile ilişkilerine kadar çeşitli faktörler mevcuttur. Örneğin, antisosyal kişilik bozukluğuna sahip vakalarda birey ebeveynlerinden birinin öldüğü ya da evi terk ettiği bir ortamdan geliyor olabilir. Duygulanım yoksunluğu yaşayan, istikrarlı bir disiplin sahibi olmayan ya da tamamen reddedilmiş biri olabilir. Bunun gibi birçok nedene ulaşılabilinmiş iken hala antisosyal kişilik bozukluğunun nedenleri tam olarak saptanamamıştır ancak bazı faktörlerin kombinasyonlarının sorumlu olması muhtemeldir.

Antisosyal Kişilik Bozukluğu Tedavisi

Bozukluğun tedavisi oldukça zor olup hastanın motivasyonu ve terapistin becerileri tedavi sürencindeki en büyük etkenlerdendir. Tedavide genellikle bilişşel işleyişin zenginleştirilip, sosyal ve ahlaki davranışların geliştirilmesine çabalanmaktadır. Hastaların ahlaki gelişimleri dikkate alınarak, psikolojik gelişim kuramından yola çıkılıp, tedavinin belirlenmesi gerekir. Hastalar iyileşme ihtimallerini zor olarak görse de terapistin bunun tedavi edilebilir olduğunu iletmesi ve hastayı buna inandırması motivasyonu sağlayarak iyileşme sürecini hızlandıracak ve kolaylaştıracaktır.


Yararlanılan kaynaklar:

  1. http://www.adnancoban.com.tr/antisosyal_kisilik.html
  2. http://www.psikolojik.gen.tr/antisosyal-kisilik-bozuklugu.html
  3. Aklımın Aklı: Psikoloji Bölüm 12, McGraw-Hill, Ekim 2016

Okuduğunuz içerik sevgiyle oluşturulmuştur ❤️

Başa dön tuşu